STWÓRZMY PARK NARODOWY NA ODRZE!

Do Prezydenta RP:

Szanowny Panie Prezydencie,
 

stoimy przed historyczną szansą na przełamanie zapaści w ochronie przyrody. Od 24 lat nie powstał w Polsce żaden park narodowy, choć zamiłowanie do polskiej przyrody łączy nasze społeczeństwo ponad podziałami, a sieć parków narodowych nie jest kompletna. Polskie parki narodowe chronią zaledwie 1 procent naszego kraju, co plasuje nas dopiero na 29. miejscu w Europie. Unijna średnia jest trzy razy wyższa. Pański podpis pod ustawą w sprawie powołania Parku Narodowego Doliny Dolnej pozwoli nam ruszyć z miejsca, tak by najcenniejsze zakątki Polski były odpowiednio chronione. 

Niedawne badania opinii publicznej wykonane przez państwowy organ — Instytut Ochrony Środowiska — wskazują, że Park Narodowy Doliny Dolnej Odry cieszy się dużym poparciem społecznym. Aż 70 proc. Polek i Polaków popiera powołanie parku. W gminach, na których terenie park ma powstać, poparcie jest jeszcze wyższe i oscyluje między 84 a 94 procent. 

Dolny odcinek Odry to niezwykle cenny przyrodniczo fragment tej wyjątkowej rzeki. Występuje tu ponad 230 gatunków ptaków, około połowy, które występują w naszym kraju. Dla wielu z nich jest to obszar o kluczowym znaczeniu podczas sezonowych przelotów, kiedy ich zgrupowania w tym obszarze liczą nawet dziesiątki tysięcy osobników. Dolna Odra to jedna z najważniejszych w kraju ostoi lęgowych bielika, gęgawy, kormorana, bąka, kani rudej, ohara, błotniaka stawowego, derkacza, żurawia, rybitwy rzecznej i czarnej oraz zimorodka. Dolna Odra to również dom wodniczki, która globalnie zagrożona jest wyginięciem. Poza ptakami żyją tu również liczne ssaki, gady, płazy, rzadkie bezkręgowce oraz ponad 400 gatunków roślin.

Pamiętajmy też, że w ostatnich latach Odrę dotknęła największa katastrofa ekologiczna w historii wolnej Polski. W 2022 roku doszło do masowego zamierania ryb i innych organizmów występujących w tej rzece. Utworzenie parku jest szansą na szybszą odbudowę tego ekosystemu. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, park narodowy tworzy się bowiem w celu zachowania różnorodności biologicznej, ale także dla "odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin i zwierząt".

Poza niezaprzeczalnymi wartościami przyrodniczymi Dolina Dolnej Odry ma również bardzo wysokie walory krajobrazowe i kulturowe. Niezaprzeczalne jest piękno tutejszych starorzeczy, łąk, wzgórz morenowych i obszarów, na których człowiek gospodaruje w sposób ekstensywny, zgodny z naturą. To właśnie te krajobrazy czynią z Dolnej Odry miejsce wyjątkowe w skali nie tylko Polski, ale całej Europy. 

Dolina Dolnej Odry z nawiązką spełnia ustawowe kryteria obszaru, na którym może zostać ustanowiony park narodowy, a ochronie powinna podlegać cała przyroda i walory krajobrazowe. Przypomnijmy, że ostatni park narodowy powstał w naszym kraju niemal 25 lat temu, a istniejące parki pokrywają niewiele więcej niż 1% powierzchni Polski. Objęcie terenu Doliny Dolnej Odry najwyższą formą ochrony byłoby doskonałym uzupełnieniem istniejącej sieci parków.

Teren Międzyodrza, gdzie miałby zostać powołany park narodowy, jest w znikomym stopniu wykorzystywany gospodarczo. Nie prowadzi się tam gospodarki leśnej, a większość terenu to tzw. nieużytki, a więc korzyści  z powołania tego parku będą wielokrotnie większe niż koszty. Park nie będzie miał wpływu na prowadzenie żeglugi na Odrze. Samorządy i lokalni mieszkańcy zyskają również bezpośrednio — jeżeli poprze Pan utworzenie tego parku, gminy, na których jest on planowany, otrzymają dofinansowanie z subwencji ekologicznej. Przykładowo, gmina Widuchowa otrzyma prawie 5 milionów złotych, co stanowi około 10% jej budżetu. Wraz z parkiem narodowym powstanie odpowiednia infrastruktura, która przyciągnie turystów.

W związku z tym zwracamy się do Pana z apelem o jak najszybsze podpisanie ustawy powołującej Park Narodowy Doliny Dolnej Odry — dla dobra ludzi i przyrody, której jesteśmy częścią.